Перайсці да зместу

Беларусь і Еўрапейскі Саюз

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Адносіны Беларусі і Еўрапейскага саюза
Беларусь і Еўрапейскі саюз
Беларусь
Беларусь 		Еўрапейскі Саюз
Еўрапейскі саюз

Адносіны Беларусі і Еўрапейскага саюза першапачаткова былі створаныя пасля таго, як Еўрапейскі Саюз прызнаў беларускую незалежнасць у 1991 годзе. Пасля прыходу да ўлады Аляксандра Лукашэнкі ў 1994 годзе адносіны паміж Мінскам і ЕС пагоршыліся і засталіся халоднымі. Адносіны пачалі паляпшацца з кастрычніка 2008 года[1][2][3][4][5].

17 лютага 2020 года Савет ЕС працягнуў санкцыі супраць Беларусі. Яны ўключаюць эмбарга на «пастаўкі зброі і тэхнікі», якія можна выкарыстаць для рэпрэсій унутры краіны, а таксама на экспарт у Беларусь біятлоннага рыштунку і спартовых вінтовак і спартовых пісталетаў спецыяльнага прызначэння. Апроч таго, прадугледжанае «замарожванне актываў і забарона на паездкі для чатырох чалавек, якія лічацца датычнымі да нераскрытых знікненняў двух апазіцыйных палітыкаў, бізнесоўца і журналіста ў 1999 і 2000 гадах» — Уладзіміра Навумава, Віктара Шэймана, Юрыя Сівакова і Дзмітрыя Паўлічэнкі[6].

Некаторыя вядомыя беларускія грамадзяне сталі ганаровымі консуламі краін Еўрапейскага Саюза ў Беларусі. Так, Павел Тапузідзіс прадстаўляе ў гэтай якасці Грэцыю і Румынію[7], Аляксей Сычоў быў ганаровым консулам Славакіі[8][9].

Прававыя рамкі

[правіць | правіць зыходнік]

Хоць Еўрапейскі саюз і Беларусь падпісалі Пагадненне аб партнёрстве і супрацоўніцтве (ППС) у 1995 годзе, якое была прызначана для кіравання ўзаемнымі палітычнымі і эканамічнымі адносінамі, гэта пагадненне не было ратыфікавана ЕС. Акрамя таго, Еўрапейскі Саюз выключыў Беларусь з сваёй Еўрапейскай палітыкі суседства (ЕПС), якая была першапачаткова распрацавана для ўстанаўлення «кола сяброў» ў геаграфічнай блізкасці Саюза. Брусэль сцвярджае, гэта выключэнне з'яўляецца прамым адказам на стварэнне аўтарытарнага рэжыму на чале з прэзідэнтам Лукашэнкам. Тым не менш, гандлёвыя адносіны Беларусі з ЕС па-ранейшаму пакрытыя Агульнай сістэмай прэферэнцый Саюза і найбольшага спрыяння палажэнняў Пагаднення паміж ЕС і Савецкім Саюзам у 1989 годзе[10]. Беларусь з'яўляецца адной з нямногіх дзяржаў у Еўропе, што не прасілі сяброўства ў Еўрапейскім Саюзе. Акрамя таго, Еўрапейскі Саюз не прапанаваў сяброўства Мінску[11]. У Беларусі пастаянна шукаюць дасягнення сваіх мэтаў за дапамогай эканамічных і палітычных сувязей з Расіяй, разам з якой яны з'яўляюцца членамі-заснавальнікамі Саюзнай дзяржавы (раней «Саюзная дзяржава Расіі і Беларусі»).

У кастрычніку 2009 года апытанне, праведзены незалежнай НІСЭПД інстытута ў Беларусі ўстаноўлена, што 44,1 адсоткаў беларускага народа будзе галасаваць на рэферэндуме на ўступленне ў ЕС, у параўнанні з 26,7 адсотка годам раней.

Санкцыі

[правіць | правіць зыходнік]
2021. Уладзімір Макей аб скарачэнні дыпламатычнага прысутнасці Беларусі ў ЕС

2 кастрычніка 2020 года Еўрапейскі саюз, у сувязі з пратэстамі ў Беларусі, прыняў санкцыйны пакет супраць 40 фізічных асоб — прадстаўнікоў МУС і КДБ, членаў ЦВК.

6 лістапада 2020 года Еўрапейскі саюз прыняў другі пакет санкцый, які закрануў А. Лукашэнку і 14 высокапастаўленых чыноўнікаў.

17 снежня 2020 года прадстаўнікі Еўрапейскага саюза ўхвалілі трэці пакет санкцый супраць фізічных і юрыдычных асоб, якія падтрымліваюць рэжым Лукашэнкі[12].

24 чэрвеня 2021 года прадстаўнікі Еўрапейскага саюза ўвялі чацвёрты пакет санкцый, і агулам пад санкцыямі сталі знаходзіцца 166 асоб і 15 прадпрыемстваў, адказных за рэпрэсіі ў Беларусі[13][14]. Сектаральныя санкцыі цалкам забараняюць імпарт нафтапрадуктаў і калійных угнаенняў з Беларусі, а таксама іх транзіт праз тэрыторыю ЕС. Сярод іншага:

  • Забарона імпарту і экспарту абсталявання і ПЗ для сачэння для людзьмі ў інтэрнэце і па тэлефоннай сувязі;
  • Забарона на доўгатэрміновае крэдытаванне дзяржкампаній і размяшчэнне каштоўных папер з пагашэннем больш за 3 месяцы;
  • Забарона на продаж і транзіт тытуню і тытунёвых вырабаў з ЕС пакупнікам з Беларусі або для выкарыстання ў Беларусі;
  • Забарона на перадачу або экспарт усіх тавараў і тэхналогій двайнога прызначэння для ваеннага выкарыстання ў Беларусі;
  • Забараняецца прадастаўляць фінансаванне або фінансавую дапамогу для набыцця тэхналогій падвойнага прызначэння для ваеннага выкарыстання ў Беларусі[15][16].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ 'Time to turn the page' on EU-Belarus ties: OSCE Архівавана 5 лістапада 2012.
  2. ↑ Belarus hopes to negotiate trade agreement with EC Архівавана 11 лістапада 2021.
  3. ↑ Lukashenko hails lifting of EU travel ban Архівавана 5 лістапада 2012.
  4. ↑ Dialogue between parliaments of Belarus, EU countries to continue developing Архівавана 11 лістапада 2021.
  5. ↑ EU customs services express interest in close cooperation with Belarus Архівавана 11 лістапада 2021.
  6. ↑ Belarus: EU prolongs arms embargo and sanctions against 4 individuals for one year (англ.). Савет Еўрапейскага саюза (17 лютага 2020). Праверана 19 лютага 2020.
  7. ↑ Дыпламатычны даведнік(недаступная спасылка). Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь (1 снежня 2024). Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2024. Праверана 17 мая 2024.
  8. ↑ Дыпламатычны даведнік (2019). Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь (1 снежня 2019).
  9. ↑ Беларусь вошла в двадцатку стран по числу почетных консулов
  10. ↑ Agreement signed between European Community and Soviet Union Архівавана 4 жніўня 2008. 1989-12-18
  11. ↑ Korosteleva, E.A., «The Limits of the EU Governance: Belarus ' Response to the European Neighbourhood Policy», Contemporary Politics, Vol. 15(2), June 2009, pp. 229-45
  12. ↑ ЕС ввел в действие третий пакет санкций против Белоруссии (руск.). РБК (17 снежня 2020). Праверана 24 снежня 2020.
  13. ↑ Oil, potash, tobacco, banking: EU imposes targeted sanctions on Belarusian economy (англ.). Белсат (24 чэрвеня 2021). Праверана 24 чэрвеня 2021.
  14. ↑ Евросоюз утвердил новый пакет санкций против представителей Беларуси. Кто в списке? (руск.). Белсат (21 чэрвеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 27 чэрвеня 2021. Праверана 27 чэрвеня 2021.
  15. ↑ eur-lex.europa.eu
  16. ↑ Еўрасаюз цалкам забараніў імпарт і транзіт нафтапрадуктаў з Беларусі. Пад санкцыямі таксама тытунь і абсталяванне для сачэння за людзьмі. Наша Ніва (24 чэрвеня 2021).

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Беларусь_і_Еўрапейскі_Саюз&oldid=4814884"